نقد و بررسی : گبه دستبافت نيم متری

انسان‌های اولیه از پوست حیوانات به عنوان زیرانداز خود استفاده می‌کردند. به مرور زمان با اهلی کردن حیواناتی که دارای پوست پشمی بودند و نیز با به دست آوردن تجربه کافی در ساختن ابزارهای لازم، پشم حیوانات اهلی را ریسیدند و گلیم‌های ساده را که نخستین زیراندازهای تار و پودی بودند را بافتند.

بعدها بر اساس تجربه و تلاش، انواع زیراندازها را بافتند که یکی از آن‌ها گبه می‌باشد. گبه یا قالیچه خرسک فرشی از جنس قالی است که معمولاً در اندازه کوچک توسط عشایر لر و قشقایی بافته می‌شود.

گبه پرزهای بلند دارد و در بافت آن شمار پود بیشتری به کار می‌رود که تأثیر چشمگیری بر نرمی گبه می‌گذارد. تعداد پود برخی از گبه‌ها گاهی از سه تا هشت پود در هر رج و بلندی پرزها گاهی تا یک سانتی‌متر هم می‌رسد.

گبه‌هایی که در قدیم بافته می‌شدند خود رنگ بوده‌اند، یعنی پشم گوسفندان را بدون تغییر رنگ به کار می‌گرفتند و شامل رنگ‌های سیاه، سفید و خاکستری می‌شد. اگر بافنده روز خوبی را سپری می‌کرد رنگ سفید را به کار می‌برد و اگر روز ناخوشایندی داشت رنگ سیاه در دستبافته اش نمودار می‌شد.

به مرور زمان بافندگان از رنگ‌های گیاهی و طبیعی برای پشم هایشان استفاده کردند و نقوش ذهنی خود را با این پشم‌های رنگین ترکیب کردند. بعدها استقبال خوبی از این گبه‌ها به عمل آمد و برای سرعت بخشیدن به کار رنگ‌های شیمیایی جایگزین رنگ‌های طبیعی شد و همچنین ماشین ریسندگی جای پشم ریسی دستی را گرفت. با از میان رفتن طرح‌های قدیمی و ذهنی طرح‌های جدید به میان آمد. اگرچه این طرح‌ها از اصالت طرح‌های گذشته تهی اند اما از زیبایی خاص خود برخوردار هستند. مدتی این گبه‌ها رونق خوبی در بازار داشتند، اما بنا به دلایلی به زودی از رونق افتادند.